Gizarte-erantzukizuna eta enpresa-komunikazioaErronkak eta gogoetarako bidea
Nondik hasiko gara?Egunon guztioi eta eskerrik asko. Lehenik eta behin, eskerrak antolatzaileei beren ausardiarengatik. Izan ere, ausarta behar du batek ni bezalako ezjakina jardunaldi hauetara gonbidatzeagatik. Hurrengo minutuotan enpresa-komunikazioaren zintzotasunez hitz egin behar dudanez gero, zintzoa izaten saiatuko naiz, zuekin ere. Baiezkoa esan nuen gonbidatu nindutenean, egoa eta harrokeria puztu egiten dituztelako horrelako gomitek. Eta baiezkoa esan orduko, zalantzan hasi nintzen. Eta zalantzak ikara bihurtu dira eguna hurbiltzen joan den tamainan. Gaur egun gizarte-erantzukizuna deitzen dugun horri buruz hitz batzuk egiteko eskatu zidaten, eta hitzak ordenatzea, berez, ez da zaila. Kontua da, gure artean idatzi gabeko istorioa dela oraindik gizarte-erantzukizuna, eta beraz, neurri handian, hitzak asmatzen jardun beharko dut.
Zintzo-zintzo jokatuz gero, beraz, hemen baino hortxe, zuen artean egon beharko nuke jazarrita, baina baiezkoa esan nuen, eta hitza hitz.
Hasi aurretik, hala ere, pare bat argibide. Batetik, antolatzaileen gomendioei jarraiki, azalpenenean zehar lagungarri izango diren diapositibak gaztelaniaz prestatu ditut. Hizketaldia, ordea, euskaraz egingo dut. Inork galderarik egin nahi balu, aukera dezala zein hizkuntzatan nahi duen eta horretantxe erantzuten saiatuko naiz neroni ere.
Eta bestetik, esandakoak hobeto kokatze aldera, esan dezadan inongo enpresaren ordezkaria ez naizela. Nire burua baino ez dudala ordezkatzen, eta hortaz, hemen azalduko diren adibideak, eta botako ditudanak nire gogoetak dira. Ni naiz, beraz, errundun bakarra. Eta ekin diezaiogun, beraz.
Kokatze aldera, hainbat datuEnpresaren komunikazioaren esparruan aldaketa handiak gertatu dira azken bolada honetan. Abstraktua irudi lezake horrek, baina gure esparru hurbilera etorrita ere, erraz antzeman daitezke urte gutxitan jazo diren aldaketak. Eta aldaketa horiek gora-behera ere, geure buruari begiratu behar diogu, zertaz ari garen eta zer egin gura dugun garbi izango badugu.
Gure enpresa-ehundura, Euskal Herrikoa oro har eta Gipuzkoakoa bereziki, erakunde txiki edo ertainek osatua da. Enpresa guztien %93 inguruk 10 langile baino gutxiago ditu gaur egun, edo zehatzago esanda, duela ia urte eta erdi, Eusko Jaurlaritzako Industria Sailak euskal enpresen lehiakortasunari buruzko ikerketa interesgarria burutu zuenean.
Neurri horretako enpresetan komunikazioa bigarren edo hirugarren mailako kezka izaten da. Lehena bizirautea da, eta orpoz orpo doakio horri balantzea eta emaitza ekonomikoak arnasa hartzeko modukoak izatea. Eta hortik aurrera, komunikazioaz kezkatzen dira gutxi edo asko, baina ez guztiak. Krisi-egoerak alde batera utzita, jakina.
Hortaz, mundu mailan puntakoa den joera bat hemen, gurean, zelan aplikatu beharko litzatekeen azaltzea arras bitxia gerta dakizuke. Nolanahi dela ere, ezinbestean jorratu beharreko esparrua izango dela esan ohi da, eta neurri handian, zantzuak ikusten hasi gara jadanik.
Kalitate-sistemak eta kudeaketarena bikaintasuna egiaztatzeko prozesuekin duela hamar bat urte gertatu zena ikusita, ez da oso aztia izan behar Gizarte-Erantzukizuna ere laster enpresa txiki eta ertainetan ezartzen hasiko dela esateko. Neurria egokitu beharko da prozesua, baina moda berri hau gurean geratzera datorrela ematen du.
Gizarte-Erantzukizuna zehatz-mehatz azaltzea ez da gogoeta honen helburua. Batetik, ez naizelako ni horretarako pertsona egokia eta, bestetik, jardunaldi hauen esparrua komunikazioa delako beren-beregi.
Hortaz, gizarte-erantzukizunaren kontzeptua eta praktika zertxobait azalduko baditut ere, enpresaren komunikazio-sisteman horrek eragingo dituen aldaketak, eta sortzen dizkigun aukerak mahai gainean uzten saiatuko naiz nagusiki.
Kate-begi berri bat Ikus dezagun, bada, nondik datorren kontu hau. EEBBetan sortu zela onartzen da oro har eta 50eko hamarkada inguruan jarri ohi da abiapuntu-datatzat. Guztiak ere, kontzentzuz onartutako datuak dira, ez baitago batere garbi nola izan ziren gauzak. Litekeena da, gainera, ezinezkoa izatea hasiera-puntu bat finkatzea, eboluzioaren ondorio baita joera berri hau.
Nolanahi dela ere, orduko eta hango gizartea asaldatu zuten hainbat gertakariren argitan ulertu ahal da egokien zertan datzan Gizarte-Erantzukizuna. Vietnameko gerra, apartheid-a, emakumeen eskubideen urraketa sistematikoak... Horiek guztiak gertatu ziren garaian, edo azalaratzen hasi ziren garaian, piztu zen kezka. Gai hauek guztiek gizartea asaldatu zutela esan dut, baina zehatzago litzateke esatea herritarrak asaldatu zituztela, pertsonak, kontsumitzaileak beren indarra agerrarazteko moduak bilatzen hasi zirelako orduan. Erregimen politikoak iraunarazten duten kontsumo-jarreraz gogoeta egiten, adibidez, edo etikoki, edo ingurumenaren ikuspuntutik deitoragarriak diren jokaerak nola edo hala legitimatu egiten zituztela ikusi zuten. Eta ondorioz, gizartea aldaketak eskatzen hasi zen, eta enpresek gizarte-arazoetan parte hartze zuzenagoa behar dutela aldarrikatzen... Eta gaur egun bizi garen egoerara iritsi gara, ibilian-ibilian.
Nolabait esateko, enpresaren rola gizartean aldatzearen eskutik iritsi da kontzeptu hau kudeaketa-eredua bihurtzera. Herritarrok gure kontsumo-eskubidearen indarraz jabetzean, produktu merke eta lehiakorrak eskatzetik produktu horiek merkaturatzen dituzten enpresen jokaera aztertzera jo dugu. Aldatu egin da gure eskariaren profila: kontsumitzaileak gara, eta horrek hainbat lanabes jartzen ditu gure esku, erabili nahi izatera, gizarte-aldaketarako tresna garrantzitsuak izan daitezkeenak.
Hona, beraz, definizio azkar bat: Enpresaren Gizarte-Erantzukizuna edo Gizarte-Erantzukizun Korporatibo (bietara esaten zaio-eta) enpresek gizartean, lan-esparruan, ingurumenean eta giza eskubideen esparruan sortzen dituzten inpaktuen gaineko jarrera da; betekizunez, konpromisoez edo jokaeraz hitz egiten digun kontzeptua da, beraz.
Eboluzioa aipatu da hasieran joera honen jatorriaz bi hitz esateko, eta oraindik ere eboluzionatzen ari den kontzeptua dela hartu behar da kontua. Ohikoa da hori enpresa-kulturari eragiten dioten faktore guztietan, bestalde. Duela 50 urte enpresek marketin-a aintzat hartu gabe ekoizpen hutsera jotzen zuten bezalaxe, edo duela hiru hamarkadara arte kalitatea kudeaketa-sistemetan batere agertzen ez zen bezala, duela gutxira arte gizarte-inpaktu hau ez da enpresaren barne-kudeaketa sistemetan egiazki integratu.
Orain, ordea, erabat irauli da joera hori eta enpresak gizarte edo ingurunean sortzen dituen inpaktuak politika guztien parte bihurtu dira. Inpaktu horiek ezagutu nahi ditu enpresak, zergatik sortzen diren aztertzen du eta negatiboak diren kasuetan, saihesteko neurriak hartzen ditu.
Harremana, nolabait esateko, aldatu egin da errotik. Kontsumitzaileak ez du bakarrik bere beharrak ase egingo dituen produktu onena eskatzen. Horrez gainera, bere sinismen, ideia eta oro har baloreekiko uztartzeko modukoak diren praktika etiko, sozialak eta konpromisozkoak eskatzen dizkio enpresari.
Epe motzerako estrategiak ez direla balekoak, gero eta nabariago ageri da enpresa munduan ere. Aintzat hartu behar dira beste faktore batzuk eta horiek zein diren jakiteko enpresaren parte diren interes-taldeei entzun egin behar zaie. Oso garrantzitsua da gure lan-esparru honetan dialogoaren kontzeptu hori.
Eta honekin lotuta, bi definizio horietara iristeko oinarrizko gogoeta egiten dute erakunde sustatzaileek. Enpresaren egiteko garrantzitsuena balorea sortzea da. Errentagarria izatea, nahigo bada. Enpresa-jabe eta akziodunek balore ekonomikoa eskatzen diote, beste ezer baino lehen, enpresari. Eta ulergarria da, jakina. Errentagarria ez den enpresak nekez eutsi ahal izango dio etorkizunari. Ez du enplegurik sortuko (ez kalitatezkorik, ezta bestelakorik ere), ezin izango du, adibidez, zergen bidez gizartearen ongizatea bultzatu, eta abar. Errentagarria izatea da enpresaren kezka nagusia, eta hala izaten jarraituko du. Baina nolako errentagarritasuna bilatzen du enpresak gaur egun?
Ekonomikoa, bistakoa denez. Baina errentagarria ere izan nahi du gizartearentzat, gizartea baita bere mantenu-gaia. Herritarrek kontsumitzen dituzte bere produktu edo zerbitzuak, zuzenean edo zeharka. Epe motzera errentagarria izatetik, “iraunkortasun” edo “jasangarritasunaren” kontzeptuarekin lotutako beste errentagarritasun-mota agertu zaigu. Gaur egungo beharrei erantzun nahi die enpresak, baina etorkizuneko beharrak asetzeko funtzioa kolokan jarri gabe. Gaur egun usatzen dituen baliabide naturalak, adibidez, epemugarekin eskuratzen ditugula onartzen dute enpresek. Geuk, herritar eta kontsumitzaileok, baliabideak finituak direla onartzen dugun bezalaxe.
Hainbat erreferentzia-marko
Hona hemen kontzeptu honen inguruan eman ohi diren azalpen edo definizio usuenak. Oso antzekoak dira denak, baina ñabardura batzuk badaude.
•
Europako BatzordeakIntegración voluntaria, por parte de las empresas, de las preocupaciones sociales y medioambientales en sus operaciones comerciales y sus relaciones con sus interlocutores (stakeholder)”.
Borondatezko izaera azpimarratzen dute Europako erakundeak, eta era horretara, borondatearen esparruan garatzen ari da estatukideeen artean.
•
Centro Mexicano de Filantropía:Ondoko honek Mexikoko enpresa eta erakunde-talde oso zabal baten definizioa ematen digu.
Una empresa socialmente responsable es aquella que, además de ofrecer productos y servicios de calidad, genera utilidades y empleos y paga impuestos, desafía su creatividad para identificar los problemas que aquejan a su comunidad y propone alternativas para su solución. Es un modelo de trabajo y organización que permite retribuir a la sociedad lo que esta toma de ella. Es la forma de hacer negocios de manera sustentable.”
“Sustentable” hitzak agerian uzten du jatorria. Baina hemen garrantzitsuena da enpresaren barne eta kanpo-dimentsioa uztartzen dituela ikustea. Gerora, komunikazioaren esparrura itzulitzakoan, ikusiko dugu zein garrantzitsua den hori.
Erreferenziazko markoak aipatzen ari garelarik, gure esparru hurbilenean, liburu berdea hartu behar dugu kontuan. Izan ere, Europako Batzordeak emandako definizio horretatik abiatuta, eragitea du helburu honek, enpresa-talde eta erakunde publikoen bidez.
•
Liburu berdea:Erreferenziazko markoak aipatzen ari garelarik, gure esparru hurbilenean, liburu berdea hartu behar dugu kontuan. Izan ere, Europako Batzordeak emandako definizio horretatik abiatuta, eragitea du helburu honek, enpresa-talde eta erakunde publikoen bidez.
“Fomentar un marco europeo para la responsabilidad social de las empresas. Mediante el presente documento la Comisión Europea se crea un foro de debate para conocer cómo la Unión Europea podría fomentar el desarrollo de la responsabilidad social en las empresas europeas así como también en las internacionales, aumentar la transparencia y la calidad informativas de los sociedades y mejorar la contribución de las mismas al desarrollo sostenible”.
Eragitea helburu duten ekimenen artean hau aipatuz hasi gara, baina ez da bakarra. Oro har, borondatezko ekimenak dira guztiak, eta konpromisoan oinarritzen dira. Partaide diren erakunde edo estatuek praktika hauek beren lurralde edo eragin-eremuaren barruan sustatzeko konpromisoa egiten dute eta normalean, gero hori sektore-aplikazioetan gauzatzen da.
Sistema hauek guztiek, definizioaz landa, betetzeko moduko gomendioak ere ematen dituzte. Mundu mailako erreferentzia-markoetan mugitzen ari gara, mundu osoan berdin edo oso modu antzekoan aplika daitezkeen borondatezko arauak ematen zaizkigu, gero egokitu beharko ditugunak.
•
Global Reporting IniativeZalantzarik gabe, GRI delako hau da ezagunena. Izan ere, bere egitekoa enpresek argitaratu ohi dituzten jasangarritasun-txostenen estandarizazioa da eta ondorioz, enpresetan sarritan erabiltzen ditugu GRIren gomendioak. Urtean behin, gutxienez, geroago ikusiko dugun legez.
Iniciativa creada en 1997 por la organización no gubernamental CERES (Coalition for Environmentally Responsible Economies) junto con PNUMA (Programa de las Naciones Unidas para el Medio Ambiente), con el apoyo de numerosas instituciones privadas, empresas, sindicatos, ONGs y otras organizaciones «con el objetivo de fomentar la calidad, el rigor y la utilidad de las Memorias de Sostenibilidad».
Informazio gehiagorako: www.globalreporting.org/
•
Munduko ItunaGRI-k gure konpromisoak zelan agerrarazi esaten digu, eta Nazio Batuen Erakundeko Munduko Itunak zein konpromiso bete behar diren esaten digu.
“Iniciativa lanzada por la Organización de las Naciones Unidas con el objetivo de promover la conciliación de los intereses empresariales con los valores y demandas sociales”.
Informazio gehiagorako: www.pactomundial.org/
EgitekoakBere burua gizartearen aurrean erantzuletzat agertu nahi duen enpresak, ondokoak bete behar ditu:
- Lehen-lehenik, dagozkion esparruetan legearen aginduak bete. Giza eskubideen esparruan, lan-harremanen kudeaketan, ingurumenarekiko politiketan, eta abar. Legea da erreferentzia-marko garrantzitsuena, begien bistakoa den moduan.
- Legea betetzea, ordea, ez da nahikoa. Legea baino haratago doazen konpromisoak agertu behar ditu enpresak, erantzule gisa kontsideratua izango bada. Eta konpromiso horiek ekintzatan ikusarazi behar dira, eta enpresaren barne-kudeaketa ereduan txertatuta egon behar dute. Neurri honekin, nolabait esateko, enpresaren “aldarrikapen hutsa” ez bihurtzea nahi dute erakunde sustatzaileek; lortzen ari ote den aztertzeak luze joko luke, alabaina. Robert Kaplan irakasleak dioenez, etorkizunean enpresek bere aktiboen berri ematean, “aktibo ukiezinen” balorea neurtuko dute nagusiki. Enpresa baten balioa aktiboen horien menpekoa izango dela dio gure irakasle optimista honek.
Praktika piska batZertan gauzatzen da hau guztia? Horra milioiko galdera. Hasteko, ondokoak bete behar ditu enpresak.
- Batetik, bere kudeaketa-ereduan hainbat esparruetarako politika zehatzak inplementatu beha ditu. Besteak beste, akziodunekiko komunikazioa errazteri begirakoak, langileekin komunikatzekoak, gizarteari informatzekoak eta gizarte-jarduera burutzekoak, ingurumenaren kudeaketaren ingurukoak eta hornitzaileekiko politikari buruzkoak. Eta horiek, gainera, osotasunean aztertu eta kudeatu behar ditu enpresak.
- Neurri hauen guztien gibelean komunikazio-ikuspegi batetik interesatzen zaizkigun baloreak bi dira: gardentasuna eta zehaztasuna. Zein zaila den gardentasuna? Emaitza onak eta negatiboak ematea, adibidez. Helburuak bete gabe daudela aitortzea, adibidez. Zaila da oso, baina kudeaketa-kulturaren aldaketa eskatzen ari garelarik, hortxe dugu erronka ederra. Gardentasuna epe luzerako apustua da, iraunaraziko digun jarrera. Enpresa gizakien eredura antolatzen ari garelarik, gizakiok bezain akasduna agertzea ez da txarra… hala da eta.
- Eta aurrekoak osatzeko, eredu praktiko honek kanpotik ikustatzeko modukoa izan behar du. Neurgarria izan behar du, beraz. Urtez urte emendatu diren akatsak agertu behar ditu; urtez urte zein aurrerapauso egin den azaldu behar da, eta egin ez badira ere, berdin.
Ondorio batzukPolitika horiek barneratzea ez da nahikoa horien berri zabaltzeko bitarteko egokiak eta nahikoak atontzen ez badira. Amaitu da goitik beherako informazio-emate soilak. Akabo dira komunikatuak. Orain komunikatzea dagokigu.
Orain arte esandako guztiak askotariko eraginak ditu enpresaren barne-antolaketari dagokionez.Kudeaketaren arloan, sistema berriak sortu dira eta horiek aplikatzean eta integratzean datza erronka. Ez dugu gai hori hemen azalduko, zeharka ez bada ere. Guri axola zaiguna, izan ere, Gizarte-Erantzukizunak komunikazioaren arlora ekarriko dituen praktika eta jokatzeko modu berriak dira.
Kontzeptu honen muinean datzan baloretik abiatuta, erraz ikusten dira bikaintasun-eredu honen ondorioak. Izan ere, gizartearen premiei erantzutea helburu duen enpresak, premia horiek behar bezala identifikatu egin behar ditu zentzu progresiboan, hau da, gizartearen arazoak, iguripenak eta herritarron nahiak ezagutu behar ditu, eta aztertu, eta horientzat irtenbideak proposatu. Eta gainera, modu dinamiko batez egin behar ditu horiek guztiak, dagokion funtzioa beteko badu. Ondorioz, enpresaren jardueran interesa duten interes-taldeekiko harreman eta elkarrizketa-sare trinkoa sortu eta elikatu egin behar du. Eta horretan sartzen gara gu, enpresaren komunikazioa garatzea gure ardura den neurrian.
Interes-taldeak dira, ondorioz, enpresaren komunikazio-talderi lehengaia emango diotenak. Enpresak berak sortutako informazioa bezain garrantzitsuak dira, ondorioz, inguruak ematen dizkigun inputak. Horrek hainbat ondorio begi-bistako ditugu: gure informazio-sarea ez da jadanik enpresaren eremu txikira mugatzen, eta are zabalago behar du. Dokumentazio, datu-base, eztabaida-gune eta antzekoen garrantzia ageri da hemen.
Informazioaren jatorrian ez ezik, helmugan ere ondorioak ditu Gizarte-Erantzukizuna komunikazio-sarean integratzeak. Lehen esan dugun moduan, gardentasuna oinarrizko printzipioa da, eta zer komunikatzen dugun, nori komunikatzen diogun, eta nola komunikatzen dugun aztertzea dagokigu puntu horretan. Sinplifikatzea arriskutsua da beti, baina gutxienez, inpaktu horiek guztiak ondoko hiru ataletan aztertu beharko lirateke.
Barne-komunikazioaEnpresak bere lan-taldearekin duen harremana, gero eta gehiago, komunikazioaren inguruan garatzen da. Enpresa, erakundea, nahiago bada, informatzaile izatetik elkarrizketaren parte bihurtzera jo behar du. Esaten erraza da, baina egiten zailago. Beharbada esparru honetan, hau da, komunikazioaren barne-dinamikan, islatzen dira ondoen enpresaren kudeaketa-kultura. Gure artean, oraindik usu dira eredu tradizionalistak, goitik beherako informazio-fluxuak baino garatzen ez dituztenak, eta hori barne-elkarrizketa hori jorratzen den kasu apurretan.
Gizarte-Erantzukizunaren ikuspegitik azalduta, beraz, enpresak etengabeko elkarrizketa-foroak ireki behar ditu giza baliabideen iguripenak, iritziak eta iradokizunak jasotzeko. Jasotzea, alabaina, ez da nahikoa, eta horiei guztiei aterabidea emateko mekanismoak atondu behar ditu.
Honek enpresaren barne-funtzioak apur bat aldatzea ekar lezake, ongi dakigun moduan, gehienetan harreman hauek giza baliabideen sailetik eramaten direlako. Ikuspegi hau integratzekotan, diziplinarteko komunikazio-estrategia ezarriko genuke barne-komunikazioaren esparruan, eta bi sailen arteko lankidetza estuan oinarritutako eredua aplikatuko litzateke.
Kanpo-komunikazioaKanpo-komunikazioaren esparruan kontua are zailagoa izan daiteke, enpresaren esku ez dauden bitartekoak usatu behar ditugulako. Komunikabideek aparteko zeregina dute gizarte-inpaktuan oinarritutako kudeaketa-estrategiaren igorle bihurtu behar direlako. Plus bat gehiago eskatu behar zaie, beraz, komunikabideei, informatzeaz landa, hiritar-kultura sortzeko ardura ere badutelako.
Honek testuinguru berri bat dakarkigu, enpresaren eta hedabideen arteko harremanaren enfoke berria eskatzen duen neurrian. Lehenik eta behin, bi aldeek elkarri aitortu behar diote kultura horren alde bakoitzak duen zeregin independente eta aldi berean osagarria. Enpresak konfiantzaz jokatu behar du komunikabidearekin, informazio guztia eta egiazkoa emanez, konparatzeko moduko datuak eskainiz, baita enpresa beraren kaltean denean ere.
Informazioaren gardentasunak zintzotasuna eskatzen du, eta horretan denok zer ikasi handia dugu. Bestalde, gure enpresetan horren ohikoa den tekno-hizkuntza berezia baztertu eta kontzeptuok ulertzeko moduan transmititzen ikasi behar dugu. Litekeena da ikasi beharrik ez izatea, lehendik ere bagenekielako. Baina “desikasi” egin behar ditugu enpresak berak kutsatu dizkigun hainbat eta hainbat klitxe eta adierazpide anker.
Bestalde, komunikabideek ere ahalegina egin behar dute gai hauek jorratzeko orduan ikuspegi ireki eta dibulgatiboa emateko orduan. Nahikoa erraza da enpresa baten urteko emaitzei buruzko oharra kaleratzea, baina lan apur bat gehiago eskatzen du, adibidez, enpresa horrek berak gizon eta emakumeen berdintasun-politiketan zer ekimen bultzatzen dituen azaltzeak. Eta bi aspektu horiek funtsezkoak dira herritarron esku jarri nahi bada ikuspegi osatua.
Komunikazio korporatiboaKomunikazio korporatiboaren esparrua erabat aldarazi du Gizarte-Erantzukizunak. Orain arteko oinarrizko komunikazio-estandarrei beste batzuk erantsi zaizkie, enpresaren hedaduraren eta inplikazioaren arabera etorri direnak.
Lehen aipatu den moduan, GRIren urteko txostena litzateke honen guztiaren adierazgarri garbiena, baina ez da bakarra.
Jasangarritasun-txostena. Gaur egun, eredu usuenak GRI erakundearen araberakoak dira, hau da, erakunde honek emandako estandarrak betetzen dituzten urteko txostenak. Printzipioz, bi urtez behin argitaratzea gomendatzen bada ere, normalean urtekoak egin ohi dira ia enpresa guztietan.
GRIren betekizunak zein diren azaltzeak luzeegi joko luke, baina bada oinarrizko elementua oso aintzat hartu behar dena. Emaitza-kontu hirukoitza ematea eskatzen du GRI-k eta oro har, eskatzen du gizarte-erantzukizunak. Emaitza-kontu ekonomikoak argitaratzearekin batera, urtea beste bi esparrutan “zelan joan den” ere esan behar du enpresak: gizarte- eta ingurumen-arloetan, hain zuzen ere. Emaitza-kontu hirukoitza, bada, jasangarritasun-txostenen funtsa da, oinarri-oinarria.
Horrez gainera, GRIren egiaztagiria lortzea edo ez enpresek emandako informazioaren kalitatearen araberakoa izango da. GRI-k lanaren adierazle kuantitatiboak eskatzen ditu (adibidez, zenbat langile dituen enpresak, formazio-orduak, lan-harremanei buruzko neurgailuak, eta abar luzea) esparru desberdinetan, interes-taldeekiko harremana zela bideratzen den ikusteko. Eta gero, bestelako adierazleak ere proposatzen ditu enpresaren konpromisoak (sozialak eta ingurumenezkoak eskuarki) noraino betetzen diren ikusteko. Saldukeriaren kontrako protokolo finkorik duen, HIESak jotako langileen eskubideak bermatzeko neurriak hartzen dituen, ingurumen-inpaktua eragin dezaketen praktikak emendatzeko kudeaketa-sistemarik eta abar. Gauza asko eskatzen dizkigu GRIk, eta horien truke, bere “oniritzia” ematen du gizartearen aurrean erantzule gisa agertzeko.
Jasangarritasun-txostena da, zalantzarik gabe, hasieran komunikazio korporatiboan buruhauste gehien eragingo digun arloa, askotan berariaz sortu beharko direlako kudeaketa-ereduak. Zintzoa izanez gero aitortu behar dugu askotan aplikatzen zaila gertatzen direla protokolo horiek, orokorrak eta mundu osorakoak diren neurrian, bertako ezaugarri propioak zelan agerrarazi ez delako garbi ikusten.
Txosten honekin batera, bestelakoak ere agertu dira, batzuk indar handiz. Horra, adibidez, erakunde-gobernuaren txostena, inbertsiogile eta akziodunen artean informazioaren gardentasuna bermatzeko eta enpresaren gobernua nola edo hala kontrolatu ahal izateko diseinatua.
2003. Urteaz geroztik, estatu espainolean burtsan kotizatzen duten enpresa guztiek bete behar duten aspektua da.
Proposamen batzuk - Berria den neurrian, ezartzen zaila gerta daiteke kudeaketa-joera hau. Zailtasunak, ordea, ez dira oztopo izango proposamen konkretu batzuekin heldu egiten badiegu. Hona batzuk.
- Enpresaren barruan, goi-organoetan erabateko sintonia beharrezkoa da. Enpresaren estrategia da, ez komunikazio-sailarena. Enpresaren izateari eragingo dioten aldaketak proposatzen ari gara, eta horiek guztiak aurrera eramateko lidergo argi eta erabatekoa behar da.
- Diziplinarteko taldeak behar ditugu. Elkarrekin lantzeko, adibidez, barne-komunikazioaren diseinu berria. Giza baliabideen sailetan dagoen ezagutzari komunikazio-esparrukoa gehitu egin behar zaio. Bakoitzak ondoen dakiena jarriko du mahai gainean.
- Prozesuak ezarri behar dira, ez ekintza puntualak. Interes-taldeekiko harremana ez da une isolatu batez egiten den zerbait. Dialogoa etengabekoa da, esparru askotakoa. Eta prozesu definitu eta koordinatua da. Inkestak maiztasun finko batez egiten ez badira, alferrik dira erabat. Datuak neurgarriak izatez gainera, joera bat erakusten digute, eta joerarik ez dago konparatzeko moduko aldietan egiten ez badira.
- Elkarlanerako esparruak bilatu behar ditugu komunikabideekin, informatzetik komunikatzera pasa behar dugu. Hasteko behin, elkarri aitortu behar diogu legitimitate nahikoa komunikazioaren esparruan. Komunikabideek goizero irabazten dute legitimotasun hori kioskoan; enpresok aldi oro irabazi behar dugu gure politikaren bidez. Ez ahantzi: gardentasuna, zintzotasuna eta dibulgazioa.
- Adibideak bilatu, egon badaude eta. Kalitate-sistemetan praktika egokiak deritze horrelakoei. Gure enpresaren neurri edo dimentsio berekoak izan daitezkeenen ezagutza oso balekoa gertatuko zaigu, aplikatzeko moduko ideiak emateaz gainera, besteek oker egindako bidetik ez joaten ikasiko dugu eta.
